[ Pobierz całość w formacie PDF ]

obcy przybywali z pismami i znakami.
Ruch w ogóle większy, niż w tej porze zwykł bywać, postrzegł Szwentas.
Pozorem do dostania się na Zamek był jakiś przybór na konia, który dla Jerzego wydał
pomocnik trapiera. Schwyciwszy tu, co mu widzieć było potrzeba, Szwentas zabierał się do
powrotu, gdy na drodze, nieustannie się po Zamku i po wszystkich jego kątach uwijającego, spotkał
 Bernarda.
Ten zdziwił się wielce powrotowi parobka i zatrzymał go.
 Jak śmiałeś pana swego opuścić?  zapytał.
 Sam mnie posłał  odpowiedział parobek spokojnie, pokazując wędzidło nowe...
Bernard popatrzył i zachmurzył się.
 Mogliście do czasu i starego zażywać  rzekł  bo rychło was na Zamek sprowadzę.
Jerzy zdrowszy jest i silniejszy?
 Albo ja wiem?  począł parobek.  Co dzień na niego patrząc nie widzę zmiany. Stary
Dietrich skarży się, że na nim nie widać polepszenia. Mruk, milczący, smutny... jak był, tak i jest do
dziś dnia. Z niego nie będzie pociechy.
Pogardliwie słuchał tego Bernard.
 Widać, że i tobie w Pynau zasmakowało  rzekł szydersko.
  Jakby to mnie  odparł parobek  gdzie lepiej albo gorzej być mogło?  Ruszył
ramionami.  Chyba ta różnica, że inna ręka w kark tłucze...
Krzyżak odszedł był parę kroków.
 Powiedz panu swojemu  dodał  żeby się rychło do powrotu sposobił; dosyć już miał
swobody, a u Pynauów nic się dobrego nie nauczy.
Szwentas uśmiechnął się.
Ze złą nowiną pośpieszył z powrotem na folwark, ale tu Jerzego nie zastał. Częściej teraz
niż dawniej, szczególniej wieczorami, wymykał się on i pieszo... Miał go w podejrzeniu parobek,
lecz milczał.
Dnia tego powrócił Jerzy o zmierzchu, zmęczony i zdyszany, poruszony więcej niż kiedy.
Szwentas leżał u progu czekając na niego; podniósł się, zobaczywszy go, ze zwykłym sobie
uśmieszkiem szyderskim.
 Pozdrowienie wam przyniosłem od Bernarda  rzekł  bo gdy kogo człowiek nierad
spotkać, pewnie się natknie na niego. Tak i ja. Pytał o wasze zdrowie; powiedziałem, żeście chorzy,
ale to pono nie pomoże i na Zamek wkrótce potrzeba będzie powracać.
Jerzemu oczy się zaświeciły.
 Szwentas!  zawołał  nim ta chwila nadejdzie, rób co chcesz, ja ujść muszę.
Nic nie mówiąc, zrezygnowany parobek się na ziemi położył, skurczył, ręce pod głowę
zacisnął i westchnął głęboko.
 Słyszałeś?  powtórzył chłopak.
 Kunigasiku!  zamruczał Szwentas  ja to nawet słyszę, czego wy nie mówicie, a
chcecie, bym puścił mimo to, co niepotrzebnie tak głośno wykrzykujecie? Szwentas stary zrobi, co
może, a wy idz
cie spać.
Nazajutrz do dnia parobka we dworze nie było, nie powrócił do obiadu, nie pokazał się do
wieczora. Jerzy, jak tylko począć miało zmierzchać, puścił się ku miastu. Wymykał się on tam teraz
niemal codziennie, tak aby u parkanu stanąć o zmroku. Baniuta prawie zawsze nań oczekiwała,
czasem się zjawiał Rymos, a wówczas bezpieczniejsi się czuli, bo on straż sprawiał około furty...
W cichych rozmowach z dziewczyną Jerzy wszystko jej już wyspowiadał, co wiedział i
myślał. Oboje z dziecinną zarozumiałością postanowili uciekać, a było im tym pilniej, że Baniuta ze
łzami w oczach się uskarżała na zuchwałe obchodzenie się z sobą gości, od których Gmunda wcale
jej bronić nie myślała, żalącą się łajała i groziła jej chłostą.
Jerzemu myśli najzuchwalsze przychodziły do głowy, jakby dziewczę ocalić. Własna
ucieczka już nie obchodziła go tyle, co los niebieskookiej, złotowłosej Baniuty. Była to pierwsza w
życiu jego namiętność, gwałtowna, nie licząca się z niczym. Samo przypuszczenie, iż mu ktoś mógł
pochwycić ten skarb, do wściekłości go i szału pobudzało...
Szwentas się ociągał; gotów był go porzucić i sam z nią i Rymosem zbiec w lasy... a
potem?? Sam on nie wiedział, co się stać mogło.
I tego wieczoru powróciwszy, Jerzy postanowił przynaglić Szwentasa, aby bądz
co bądz

dzień ucieczki naznaczył. Ale parobek wrócił znużony póz
no bardzo i na pierwsze słowo kunigasa,
położywszy palec na ustach, szepnął:
 Niezadługo...
Więcej powiedzieć nie chciał.
Parę dni znowu upłynęło. Jednego popołudnia, gdy we dworze oprócz starej Dietrichowej i
sługi nikogo nie było, w dziedzińcu konno zjawił się Bernard, który że pachołka z sobą nie miał, a
ludzie wszyscy w polu na robocie byli, dowołać się nie mógł nawet, by mu kto konia potrzymał.
Stara Dietrichowa wyszła z lamentem i pokłonem, tłumacząc się, że w polu było, co żyło, a
młody Krzyżak i jego pachołek także gdzieś powędrowali.
Zmarszczył się Bernard.
Nie chciał już zsiadać nawet znalazłszy baby same i z konia wydał staruszce rozkaz, aby
Jerzemu nazajutrz na Zamek wracać poleciła.
Zawrócił się i pojechał.
Jerzy, który właśnie drogą od miasta skradał się na folwark, poznawszy z dala Bernarda
musiał się w łozinach ukryć, aby uniknąć spotkania. Serce mu biło przeczuciem jakimś złowrogim.
Pośpieszył co prędzej na folwark. Tu Dietrichowa ledwie go ujrzawszy wołać poczęła, aby się zbyć
danego jej polecenia...
 Paniczyku  rzekła  przybył tu po was brat Bernard; jutro was na Zamek wołają.
Jutro! tak, jutro! niech mi tak Bóg i święta patronka Barbara pomogą. Tak mówił, słyszałam
wyraz
nie; nakazał, byście mu się jutro stawili...
Jerzy stał jak przybity; gniew mu sercem poruszał; to nastawanie staruszki drażniło go;
odezwał się półszydersko:
 Jutro? hę? a nie oznaczyłże pory?
 Nie, ale wyraz
nie mówił jutro, a twarz miał namarszczoną i posępną. Jutro więc, co
prędzej, to lepiej...
 Zbyć byście nas chcieli!  dodał Jerzy. Stara poruszyła ramionami.
 E!  rzekła  nie zaciężyliście nam bardzo. Co tam! Mało was tymi czasy koło domu
widać było. Co za dziw? Długo takiej nie zażyjecie swobody, bo na Zamku więzienie...
 A! tak  zamruczał Jerzy.
Więc jutro  rzekł w duchu, wchodząc do swej izdebki... Rozpaczliwie załamał ręce...
Szwentasa nie było jeszcze, przywlókł się póz
no. Temu już w dziedzińcu parobcy oznajmili śmiejąc
się, że się z nim jutro żegnać będą. Wieść rozeszła się była po folwarku i stary Litwin wiedział ze
szczegółami o przybyciu i rozkazie Bernarda, gdy do izby kunigasa wszedł smutny...
Nim on się odezwał, Szwentas ręką dał znać, iż nie potrzebuje być zawiadomionym.
Jerzy przypadł doń z rozpaczą. Parobek stał zasępiony, lecz ostygły.
 Mów!  wołał  co poczniemy?
W Litwinie odezwała się przekora na widok tej natarczywości. Milczał umyślnie, trąc głowę
i uszy...
 No, pojedziemy na Zamek!  zamruczał Szwentas. Jerzy odskoczył namiętnie
zaciskając pięści.
 Zdrajca jesteś! Litwin zmilczał.
 Mówże!
 Kunigasiku, gdy wpadniecie w taki książęcy gniew, czyż wy posłyszycie, choćbym co
rozumnego powiedział? Uspokójcie się wprzódy.
Zawstydzony chłopak starał się przybrać postać spokojną.
 No tak, kunigasiku mój!  począł Szwentas  pojedziemy na Zamek posłusznie... bo
jutro uciekać znaczyłoby głowy na pieniek położyć... Ale nie bójcie się, ujdziemy i ujdziemy
bezpiecznie... gdy Szwentas mrugnie i powie: Teraz pora...
Jerzemu z folwarku powracać na Zamek nie chciało się, tak że do rozpaczy prawie
przywiedziony Szwentas dawał mu się wyzłościć mrucząc sobie, że o dziewczynę pewnie chodzić
musiało. Za całą pociechę niekiedy mu podszeptywał:
 Kunigasiku, z Zamku drapniemy, gdy wszystko będzie gotowe, choćby we trzech, a
choćby i we czworo...
Mówiąc to  czworo", spoglądał nań chytrze i uśmiechał się. [ Pobierz całość w formacie PDF ]