[ Pobierz całość w formacie PDF ]

to, że zakazywał nadużywania imion bogów przez składanie przysiąg.
Dlatego właśnie Syllos, jeden z krotońskich pitagorejczyków, zapłacił
karę za niezłożenie przysięgi, jakkolwiek mógł przysięgać prawdziwie.
Przypisuje się pitagorejczykom taką formułę przysięgi (ponieważ z sza-
cunku dla Pitagorasa nie chcą wymieniać Jego imienia, tak jak starają
się nie wymieniać imion bogów), w której wskazuje na Niego [odwołanie
się do] odkrycia [liczby zwanej] arcyczwórką (tetraktys):
Przysięgam na tego, który odkrył tetraktys naszej mądrości,
Zawierającą w sobie z
ródło i korzeń wiecznej natury.
Mówi się zaś na ogół, iż Pitagoras był naśladowcą Orfeusza, jeśli
chodzi o sposób mówienia i myślenia, i czcił bogów podobnie jak Orfe-
usz, nie jako obecnych w posągach i spiżu, jako związanych z naszymi
postaciami i wyobrażeniami, lecz [obecnych] w boskich liczbach,
wszystkoogarniających, wszystkowiedzących, mających naturę i postać
podobną do całości kosmosu. Zalecał zaś oczyszczenia i obrzędy
wtajemniczenia zawierające najdokładniejszą wiedzę o bogach. Mówią
też, że On to właśnie stworzył ową złożoną filozofię [zajmującą się]
sprawami boskimi i ustanowił kult bogów, nauczywszy się jednych
 59
rzeczy od orfików, innych od kapłanów egipskich, innych od Chaldej-
czyków i Magów, jeszcze innych na misteriach Eleuzyńskich, czy na
misteriach na Imbros, Samotrace i na Delos, jak też na tych, które
odbywają się u Celtów i Iberów. Także wśród Latynów znana jest księga
Pitagorasa [nosząca tytuł] Z
więte słowa, nie u wszystkich jednak i nie
przez wszystkich [czytana], lecz tylko przez tych, którzy skłonni są do
nauki dobra i nie ulegają skłonnościom do złego. [Pitagoras] powiadał
też, że ludzie trzy razy składają [bogom] płynną obiatę i że Apollo
przekazuje swe wyrocznie z trójnoga, ponieważ trójka jest [z natury]
pierwszą liczbą. [Mówił też], że Afrodycie składa się ofiary szóstego dnia
[miesiąca], ponieważ ta liczba jako pierwsza spośród wszystkich liczb
uczestniczy w naturze, a dzielona na wszelkie sposoby ma taką samą siłę
w tym, co jest jej odebrane i w tym, co zostaje. Heraklesowi zaś należy
składać ofiary ósmego dnia zaczynającego się miesiąca ze względu na to,
iż [przyszedł na świat] po siedmiu miesiącach od chwili poczęcia. Mówił
również, że do świątyni można wchodzić tylko w czystej szacie, w której
nikt nie spał; sen bowiem, podobnie jak czerń i ciemność, jest oznaką
gnuśności, czystość zaś  słuszności wnioskowania i sprawiedliwości.
Zalecał również, jeśli w świątyni nieumyślnie rozlana została krew,
dokonać jej oczyszczenia złotem lub wodą morską, uważając, że [złoto]
jest godne czci pod każdym względem jako pierwsze i najpiękniejsze
z rzeczy istniejących, [woda morska natomiast jest pierwszą rodzicielką
wilgoci natury i żywicielką pierwszej i wspólnej wszystkiemu materii].
Mówił też, że nie powinno się rodzić w świątyni. Nie godzi się bowiem
w świątyni łączyć boskiego pierwiastka duszy z ciałem. Nakazywał, by
w dni świąteczne nie obcinać włosów ani paznokci; nie godzi się bowiem,
jak sądził, troszczyć się o własną wygodę zaniedbując bogów. Mówił też,
że nie wolno zabijać wszy w świątyni, jako że nie godzi się, by bóstwo
uczestniczyło w czymś błahym i mającym związek z zabijaniem. Bogów
zaś należy czcić cedrem, wawrzynem, cyprysem, dębem i mirtem,
a żadnego z tych [drzew] nie wolno używać do oczyszczania ciała ani
dłubania w zębach. Twierdził, że tego, co gotowane, nie należy piec,
mówiąc, że łagodność nie potrzebuje gniewu. Zabraniał palić ciała
zmarłych, zgodny [w tym] z Magami, nie chcąc, by coś z boskości
uczestniczyło w tym, co śmiertelne. Uważał, iż godzi się chować
zmarłych w białych szatach, wskazując [w ten sposób] symbolicznie na
 60
prostą i pierwszą naturę zgodną z liczbą i zasadą całokształtu rzeczywis- [ Pobierz całość w formacie PDF ]