[ Pobierz całość w formacie PDF ]

niepowtarzalne osiągnięcie, którego nie nauczył się od nikogo innego.
65
Rozdział 25
Mnich
360. Dobra jest powściągliwość oka; dobra jest powściągliwość ucha; dobra
jest powściągliwość nosa; dobra jest powściągliwość języka. 1
361. Dobra jest powściągliwość w uczynkach cielesnych; dobra jest powścią-
gliwość w mowie; dobra jest powściągliwość w myśleniu. Powściągliwość
we wszystkim jest dobra. Powściągliwy we wszystkim mnich uwalnia
się od całego cierpienia. 2
362. Kto panuje nad swymi rękami, stopami i językiem, kto jest w peł-
ni opanowany, rozkoszuje się medytacją, jest wewnętrznie zatopiony
w skupieniu i zadowolony  tego ludzie zwą mnichem. 3
363. Mnich, który panuje nad swym językiem, jest umiarkowany w mowie,
skromny i objaśnia literę i ducha Nauki  sprawia przyjemność wszyst-
kimi swymi słowami. 4
364. Mnich, który trwa w Dhammie, rozkoszuje się Dhammą, medytuje nad
Dhammą i niewzruszenie utrzymuje Dhammę w umyśle  nie oddziela
się od subtelnej Dhammy. 5
365. Nie powinno się pogardzać tym, co się otrzymało w ofierze, ani za-
zdrościć tego, co zyskują inni. Mnich, który zazdrości innym tego, co
otrzymali, nie osiąga pełnego pogrążenia się w medytacji. 6
366. Mnicha, który nie pogardza niczym, co otrzymał w ofierze, choćby było
tego niewiele, który żyje w czystości i nie ustaje w wysiłku  takiego
chwalą nawet bogowie. 7
367. Kto nie ma żadnych przywiązań, ani cielesnych, ani umysłowych, kto
nie smuci się brakiem czegokolwiek  ten prawdziwie zwany jest mni-
chem. 8
368. Mnich, który trwa w uniwersalnej miłości i jest głęboko oddany Nauce
Buddy, osiąga spokój Nibbany, rozkosz ustania wszystkiego, co uwa-
runkowane. 9
66
369. Opróżnij tę łódz
, mnichu! Opróżniona, popłynie lekko. Pozbywszy się
żądzy i nienawiści, osiągniesz Nibbanę. 10
370. Odetnij wszystkie pięć, porzuć wszystkie pięć i kultywuj wszystkie pięć.
Mnich, który przezwyciężył wszystkie pięć rodzajów więzów, zwany jest
tym, który przekroczył powódz
.24 11
371. Medytuj, mnichu! Nie bądz
nieuważny. Niech twój umysł nie krąży
wokół zmysłowych przyjemności. Nie połknij przez nieuwagę rozżarzo-
nej do czerwoności żelaznej kuli, byś potem, gdy zacznie cię palić, nie
krzyczał:  To bolesne! . 12
372. Nie ma medytacyjnego skupienia dla kogoś, komu brak wglądu, i nie ma
wglądu dla kogoś, komu brak medytacyjnego skupienia. Kto przejawia
zarówno wgląd, jak i medytacyjne skupienie, ten jest prawdziwie blisko
Nibbany. 13
373. W mnichu, który usunął się do samotnej siedziby i uspokoił swój umysł,
który dzięki wglądowi pojmuje Dhammę, rodzi się zachwyt przekracza-
jący wszelkie ludzkie zachwyty. 14
374. Gdy poprzez wgląd ktoś dostrzega powstawanie i upadek składników
istnienia, jest pełen radości i szczęścia. Dla kogoś uważnego jest to
odbicie tego, co Bezśmiertelne.25 15
375. Opanowanie zmysłów, zadowolenie, powściągliwość  płynące z zasad
dyscypliny klasztornej  stanowią dla mądrego mnicha podstawę świę-
tego życia na tym świecie. 16
376. Niech obcuje z przyjaciółmi, którzy są szlachetni, energiczni i żyją
w czystości; niech będzie serdeczny i ma wyszukane maniery. Poprzez
to radośnie położy kres cierpieniu. 17
24
Te pięć, które należy odciąć, to pięć  niższych okowów : samoułuda, wątpienie, wiara
w obrzędy i rytuały, żądza i zła wola. Pięć, które należy porzucić to pięć  wyższych oko-
wów : pragnienie krain niebiańskich gdzie istnieje forma, pragnienie krain pozbawionych
formy, zarozumiałość, niespokojność i niewiedza. Ci, którzy wchodzą w strumień i ci, któ-
rzy powracają tylko jesze jeden raz do istnienia w świecie samsary odcinają pierwsze trzy
więzy. Ci, którzy już nie powracają ani raz odcinają następne dwa a Arahatowie ostatnie
pięć. Tymi pięcioma, które trzeba kultywować jest pięć właściwości duchowych: wiara,
energia, przytomność, koncentracja i mądrość. Pięcioma więzami są: chciwość, nienawiść,
ułuda, fałszywe poglądy i zarozumiałość.
25
Patrz objaśnienie do w. 202.
67
377. Niczym jaśminowy powój zrzucający swe zwiędnięte kwiaty, powinni-
ście mnisi całkowicie porzucić żądzę i nienawiść! 18
378. Mnich, który jest spokojny w czynach, spokojny w mowie, spokojny
w myślach, który jest dobrze opanowany i odrzucił wszystko to, co
ziemskie  jest prawdziwie zwany pogodnym. 19
379. Samemu trzeba siebie osądzać i dokładnie sprawdzać. Mnich, który sam
siebie pilnuje i jest uważny, będzie zawsze żył w szczęściu. 20
380. Samemu jest się swoim obrońcą, swoim własnym schronieniem. Zatem
powinno się panować nad samym sobą, tak jak handlarz koni panuje
nad szlachetnym wierzchowcem. 21
381. Mnich, który jest pełen radości, pełen wiary w Naukę Buddy osiąga
Stan Spokoju, rozkosz ustania wszystkiego, co uwarunkowane. 22
382. Mnich, który za młodu poświęca się Nauce Buddy, rozświetla ten świat
niczym księżyc uwolniony z chmur. 23
68
Rozdział 26
Z
więty
383. Wysilaj się, święty człowieku! Odetnij strumień (pragnień) i porzuć
zmysłowe pożądanie. Wiedząc o rozpadzie wszystkich uwarunkowanych
rzeczy, stań się o święty człowieku tym, kto poznaje to, co nie zostało
stworzone (Nibbanę)!26 1
384. Gdy święty człowiek osiągnął szczyt dwóch ścieżek (medytacyjnego
skupienia i wglądu), poznaje Prawdę i wszystkie jego okowy pękają.
2
385. Dla kogo nie ma ani tego brzegu, ani drugiego brzegu, ani też obu, kto
jest wolny od trosk i więzów  tego zwę świętym człowiekiem.27 3
386. Kto oddaje się medytacji i jest bez skazy, kto jest stały i czyni, co
powinien czynić, kto jest wolny od jątrzących skalań i kto osiągnął
najwyższy cel  tego zwę świętym człowiekiem. 4
387. Słońce jaśnieje za dnia, księżyc jaśnieje nocą. Wojownik jaśnieje w swej
zbroi, święty człowiek jaśnieje w medytacji. Zaś Budda jaśnieje bez
ustanku, lśniąc dniem i nocą. 5
388. Zwany jest świętym człowiekiem, ponieważ porzucił zło. Zwany jest
pustelnikiem, ponieważ z jego postępowania promienieje pogoda. A po-
nieważ wyrzekł się swych skalań, zwany jest ascetą. 6
26
Określenie  Z
więty jest tu rozmyślnie użyte jako prowizoryczny odpowiednik sło-
wa brahmana, dla oddania dwuznaczności tego indyjskiego terminu. Pierwotnie będąc
osobami o wysokim poziomie duchowości, bramini zmienili się do czasów Buddy w uprzy-
wilejowany kler, który swój status nabywał z urodzenia i pochodzenia, a nie z prawdziwej
wewnętrznej świętości. Budda usiłował przywrócić słowu brahmana jego pierwotną ko-
notację, utożsamiając prawdziwego  świętego z Arahatem, który zasługuje na ten tytuł
poprzez swą wewnętrzną czystość i świątobliwość, bez względu na linię rodzinną. Kon-
trast pomiędzy tymi dwoma znaczeniami jest uwypuklony w wersetach 393 i 396. Również
tych, którzy wiedli kontemplacyjny żywot poświęcony osiągnięciu stanu Arahata można
nazywać braminami, tak jak w wersetach 383, 389 i 390.
27
Ten brzeg: sześć organów zmysłów; drugi brzeg: odpowiadające im przedmioty; oba:
jaz
ń i poczucie  mojego .
69
389. Nie wolno uderzyć świętego człowieka ani też święty człowiek, gdyby
go ktoś ugodził, nie powinien wpadać w gniew. Hańba temu, kto by
uderzył świętego człowieka, i jeszcze większa hańba temu, kto wpada
w gniew. 7
390. Dla świętego człowieka nie ma lepszej rzeczy, niż gdy powstrzymuje
swój umysł od rzeczy, które są drogie ziemskiemu sercu. Na ile wykrusza
się sama myśl uczynienia komuś krzywdy, na tyle ustępuje cierpienie.8
391. Kto nie dopuszcza się zła w czynie, słowie ani w myśli, kto jest po- [ Pobierz całość w formacie PDF ]