[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Słychać było warkot, najpierw pojedynczych samolotów, potem całej
nadciągającej armady. Artylerzyści oczekiwali na dane z przyrządów centralnych
do kierowania ogniem, połączonych ze stanowiskami stacji radiolokacyjnych. Ale
stamtąd dochodziły tylko zmieszane głosy. Na ekranach widać było gmatwaninę
smug świetlnych przesłaniającą wszystko to, co działo się w górze.
Dowódcy baterii łączyli się z sąsiadami, ale i oni byli w analogicznej sytuacji.
Alarmowali dowódca pułku powtarzał swym podwładnym w kółko, że wszystkie
radary w rejonie Hamburga są zupełnie bezużyteczne.
32
 %7Å‚ÓA
TY TYGRYS 1967/23 R. SZUBAC
SKI
Artyleria była ślepa. Pozostawało jej tylko prowadzenie ognia zaporowego.
Niecelnego, obliczonego więcej na podniesienie ducha mieszkańów miasta
siedzÄ…cych w schronach i piwnicach, nie na zadanie nieprzyjacielowi faktycznych
strat.
* * *
Tej nocy Royal Air Force straciła nad Hamburgiem  na trasach dolotu i
wskutek przymusowych lądowań  12 bombowców; 31 odniosło uszkodzenia.
Były to liczby procentów prawie pięciokrotnie mniejsze niż podczas ostatnich
nalotów.
Sukces ten utwierdził marszałka Harrisa w zamiarze kontynuowania ofensywy.
Jakkolwiek dymy pożarów otaczały miasto zasłoną tak gęstą, że przez następne
dwie doby hamburczycy w ogóle nie oglądali słońca, nadal jasno świecącego nad
całą Europą, to jednak przez następne trzy dni naloty prowadzili Amerykanie,
wysyłając ogółem prawie 300 maszyn, nocami zaś niepokoiły miasto lekkie
Moskity.
W nocy z 27 na 28 lipca weszli znów do akcji Anglicy z 738 samolotami,
ponawiając uderzenie 29 lipca w składzie 726 samolotów. W ostatnim nalocie, w
nocy z 2 na 3 sierpnia, uczestniczyło 350 samolotów.
Ogółem w ciągu dziesięciu dni spadło na Hamburg 9000 ton bomb, z czego
4400 ton stanowiły bomby burzące, 2700 ton  lekkie zapalające (przeszło pół
miliona sztuk!), a 1900 ton  pojemniki wypełnione płynną mieszanką zapalającą.
Tylko podczas drugiego nocnego nalotu na każdy kilometr kwadratowy
powierzchni miasta spadło 39 ciężkich min lotniczych, 803 bomby burzące, 96 429
lekkich bomb zapalajÄ…cych i 2733 pojemniki z Å‚atwopalnymi substancjami.
Pierwszy nocny nalot spowodował pożary na przestrzeni 4 kilometrów
kwadratowych, drugi  na 13 kilometrach kwadratowych, trzeci  na dalszych 6
kilometrach kwadratowych. Zniszczono lub uszkodzono 580 zakładów
przemysłowych różnej wielkości, 2632 zakładów rzemieślniczych, 80 różnych
obiektów wojskowych. Trafiono miedz; innymi wszystkie cztery wielkie stocznie
Hamburga i urządzenia portowe, zatapiając przy tym statki o nośności 180 000 ton.
Zniszczono 150 kilometrów torów tramwajowych, zawalone zostały niektóre
odcinki kolei podziemnej i 12 mostów Przerwanie w 847 miejscach sieci
wodociągowe było jedną z przyczyn potęgujących rozmiary katastrofy.
Prawie połowa budynków mieszkalnych w mieście została doszczętnie
zniszczona, a 30 procent mniej lub więcej uszkodzonych. Tylko 114 tysięcy
domów, zaledwie 20 procent stanu ogólnego w całym mieście, pozostało
nietkniętych. Trafiono 24 szpitale, 277 szkół, 58 kościołów.
33
 %7Å‚ÓA
TY TYGRYS 1967/23  FIASKO PLANU ZAGA
ADY
Ponad 900 tysięcy mieszkańców zostało ewakuowanych z Hamburga lub
opuściło miasto dobrowolnie. Straty w ludziach wyniosły 30 482 osób, w tym 5586
dzieci.
Harris mógł zameldować premierowi:
Sukces przeszedł wszelkie oczekiwania. W mieście panuje kompletny chaos.
Użycie pasków staniolu oślepiło obronę. Wypracowany przez całe lata system
obrony stał się bezużyteczny. Przez cały tydzień samoloty rozpoznawcze nie mógł
dokonać zdjąć obrazujących rozmiar zniszczeń. Teraz dysponuję dokładnym
materiałem fotograficznym. Ukazuje on rozciągające się na przestrzeni 6200 akrów
niewiarygodne wprost spustoszenia, spowodowane przez ogień i powstały póz
niej
huragan. Przekraczają one możliwości naszej wyobraz
ni. W ciÄ…gu trzech nocy
Hamburg został wymazany z mapy.
Po latach dopiero okazało się, jak bardzo przesadne były te stwierdzenia.
Oficjalne angielskie wydawnictwo o wojnie powietrznej z Niemcami podaje, że
przez jeden miesiąc produkcja zakładów przemysłowych Hamburga była o połowę
i niższa od normalnej. Po pięciu miesiącach wzrosła ona do 80 procent, a po roku
osiągnęła poprzedni poziom. Także większość zatopionych jednostek udało się
Niemcom podnieść z dna i oddać z powrotem do służby.
Nalot na Hamburg był więc dla niemieckiego potencjału wojennego ciosem
dotkliwym, ale tylko przejściowym. Nie udało się także  mimo ogromnych
zniszczeń  zdławić funkcjonowania ośrodka miejskiego i węzła
komunikacyjnego. Jedynym trwałym skutkiem operacji  Gomora było
unaocznienie Niemcom, co w przyszłości grozić może ich wszystkim miastom. Ale [ Pobierz całość w formacie PDF ]