[ Pobierz całość w formacie PDF ]

metodologicznych(por. Bishop, 2000).
Wymienione powyżej zasoby nie wyczerpują listy wszystkich zasobów, którymi zajmuje się
psychologia zdrowia i które pomagają w radzeniu sobie z konfrontacją ze światem. Ważnymi
zasobami są również:
" duchowość, wiara w Boga i Siłę Wyższą;
" poczucie humoru (dystans do świata i siebie samego, umiejętność spojrzenia z innej
perspektywy na negatywne wydarzenia);
" możliwość wyrażania emocji (usunięcie napięcia emocjonalnego w sposób społecznie
akceptowany);
" dotychczasowe doświadczenia z radzeniem sobie (zdobyte zwłaszcza w sytuacjach
pokonania stresora, poradzenia sobie);
" konstruktywne sposoby radzenia sobie ze stresem (np. aktywne radzenie sobie, pozytywne
przewartościowanie, poszukiwanie wsparcia emocjonalnego i społecznego);
" orientacja na innych (prospołeczna);
" realistyczny i racjonalny sposób myślenia;
" wiedza, inteligencja;
" zdrowy tryb życia;
" asertywność;
" dojrzałość stosowanych mechanizmów obronnych
" przedmioty (mieszkanie) warunki (stała praca), właściwości osobiste (umiejętności
interpersonalne) oraz z
ródła energii (pieniądze) w rozumieniu Modelu Zachowania Zasobów
S. Hobfolla, a także wiele innych (Jarosz, 1983; Poprawa 2001; Heszen-Niejodek 2003,
Seligman i wsp.,2003).
Liczne badania wskazują, że poziom większości zasobów pozostaje ze sobą w związku - na
przykład wysokiemu poczuciu własnej wartości towarzyszy wysokie poczucie własnej skuteczności
i optymizmu, co ma dodatni wpływ na zachowania asertywne itd.
Podsumowując można dokonać zestawienia cech i właściwości, które uważane są za pomocne i
ułatwiające oraz szkodliwe i utrudniające konfrontację człowieka ze światem:
Korzystne zasoby osobiste Czynniki niekorzystne
wsparcie społeczne osamotnienie
poczucie własnej skuteczności i wartości niewiara w swoje możliwości i negatywna
optymizm samoocena
poczucie kontroli pesymizm
ekspresja emocji poczucie braku kontroli
doświadczenia z radzeniem sobie tłumienie emocji
konstruktywne sposoby radzenia sobie ze bezradność wynikająca z braku doświadczeń
stresem nieadaptacyjne sposoby radzenia sobie ze stresem
zdrowy tryb życia (np. nadużywanie środków psychoaktywnych)
racjonalne, realistyczne myślenie zachowania ryzykowne (np. palenie tytoniu,
duchowość, wiara nadużywanie alkoholu)
osobowość  odporna, (zaangażowanie, katastroficzne, irracjonalne myślenie
kontrola, wyzwanie) brak wiary w Siłę Wyższą
orientacja prospołeczna osobowość typu A (wiążąca się z ryzykiem choroby
poczucie koherencji (zrozumiałość, wieńcowej), typu C (wiążąca się z ryzykiem
choroby nowotworowej),
sterowalność, sensowność - poczucie orientacja egocentryczna (silna koncentracja na
wartości życia, wola życia) sobie)
dojrzałe mechanizmy obronne osobowości niskie poczucie koherencji
inteligencja, wiedza niedojrzałe mechanizmy obronne osobowości
wysoki status socjoekonomiczny niski poziom wiedzy i inteligencji
niski status socjoekonomiczny
z
ródło: opracowanie własne
Wnioski dotyczące zarówno własnego funkcjonowania, jak i wzmacniania odpowiednich cech i
umiejętności (w odniesieniu do współmałżonków, dzieci, współpracowników) pozostawiam
czytelnikom, cytując wypowiedz
B.F.Skinnera:  Wszyscy jesteśmy kontrolowani przez świat, w
którym żyjemy (..)Pytanie brzmi: czy jesteśmy kontrolowani przez wypadki, przez tyranów czy
przez nas samych [ Pobierz całość w formacie PDF ]